Vertrouwen komt te voet en gaat te paard!
Ondanks de fundamentele principes van coöperaties, zoals openheid en democratisch beheer, is het niet ongewoon dat er al in de eerste jaren of tijdens groeifases conflicten ontstaan tussen verschillende stakeholders.
Veranderende contexten of verwachtingen, externe invloeden, de noodzaak om nieuwe vaardigheden en mensen met een andere visie dan de oprichters te integreren... de bronnen van conflicten zijn talrijk. Conflicten zijn niet per se negatief. De echte uitdaging is om meningsverschillen goed te beheren om escalatie of vertrouwensbreuken te voorkomen, die rampzalig kunnen zijn voor de organisatie.
Twee getuigen deelden tijdens het seminarie hun ervaringen en hoe zij een uitweg vonden uit meningsverschillen.
Rik Verschueren vertelde over de transformatie van Bright Futures naar Strackxhoeve. De moeilijkheid lag hier in het feit dat de activiteiten van de coöperatie niet rendabel genoeg waren om het voortbestaan te garanderen. Een alarmprocedure, gevolgd door een breed participatief onderzoek en vele gesprekken, leidde tot de verkoop van het terrein aan een externe overnemer, met instemming van alle coöperanten. Een mix van empathie, professionele begeleiding, respect voor zowel collectieve als individuele belangen maakte het mogelijk om het project te heroriënteren, verliezen te beperken en toch zo dicht mogelijk bij de oorspronkelijke filosofie te blijven.
Eric Dewaele deelde vervolgens de moeilijkheden van Novacitis: een burger- en ondernemerscoöperatie die de Menuiserie ontwikkelde – een ontmoetings- en werkruimte voor transitieactoren in het hart van Luik. Tegen alle verwachtingen in ging het hier om een persoonlijk conflict dat bijna alles deed ontsporen! Twee bekwame professionals konden het niet eens worden over het operationele beheer. De oprichting van een “bureau” van vijf personen maakte het mogelijk om het project opnieuw op te starten met een dynamiek gebaseerd op wendbaarheid, vertrouwen en collegialiteit. Dit team nam de financiële opvolging, de werken en subsidies, de commercialisering van de ruimtes en de publieke relaties op zich. Toen de situatie weer rustig was, werd het bureau ontbonden. Het management werd overgenomen door iemand uit de privésector en het bestuursorgaan werd herzien met de oprichting van een ‘kring van waarborgcoöperanten’ om de menselijke relaties te bewaken en een dynamisch collectief te garanderen.
Tot slot gaf Hilde Gaublomme, bedrijfscoach en erkend bemiddelaar, inzicht in de fundamenten en het belang van bemiddeling. Haar presentatie bood een systemisch overzicht van de uitdagingen rond conflicten en hun oplossing. Een theoretische bijdrage die helpt om afstand te nemen en fundamentele vragen te stellen. Wat we vooral onthouden: een goede voorbereiding op mogelijke conflicten via protocollen of verzoeningsclausules, regelmatige evaluaties en het omringen met professionals zijn sleutels om escalatie te voorkomen.