Hoe je van een legende, een beek en een stel ondernemende vrijwilligers een levendige coöperatieve brouwerij maakt.
Er was eens… Keizer Karel die met lede ogen zag zijn boeren liever bier dronken dan op hun akkers te werken. Vertoornd liet hij alle biervaten in de beek leeggieten. Zo ontstond, volgens de overlevering het mooie Vlaams-Brabantse dorp Bierbeek – de enige plek ter wereld waar er ooit écht bier door de beek stroomde. Tot zover de legende.
De waarheid is iets droger. Want al meer dan honderd jaar vloeide er géén lokaal bier meer in Bierbeek. Zelfs niet uit de tapkraan van het dorpscafé. Tot een groep ondernemende vrijwilligers in 2018 besloot: “Dat moet anders”. Ze gingen zelf experimenteren met bierbrouwen – in keukens, in ketels, en waarschijnlijk ook met heel veel goesting.
Vier jaar later vonden ze het tijd om het groots(er) aan te pakken. Het resultaat: Dorpsbrouwerij Bierbeek, een coöperatie waar inwoners meedenken, mee brouwen én meedrinken. Inmiddels zijn er bijna 200 vennoten, die niet alleen meebeslissen op de algemene vergadering, maar evengoed flessen vullen, rondleidingen geven; de receptuur kiezen of tappen op dorpsfeesten.
Iedereen kan een aandeel kopen maar minstens 51% van de vennoten dient in Bierbeek te wonen. Dit om de lokale inbedding te garanderen.
De oprichters – allemaal vrijwilligers – kozen doelbewust voor de coöperatie. En dat merk je. De algemene vergaderingen zijn tot in de puntjes georganiseerd, met een dagorde die meer is dan een plichtpleging: ze motiveert vennoten om hun stem te laten horen. Maar nog belangrijker is wat er buiten de vergaderzaal gebeurt. Want deze brouwerij leeft van betrokkenheid, verbinding, engagement en vooral: véél enthousiasme.
Enkele voorbeelden?
- Korte keten – De tarwe voor het witbier komt uit Opvelp, de hop en gerst van Vlaamse boeren. Zo smaakt het bier niet alleen naar bier, maar ook een beetje naar de streek.
- Sociale inclusie – Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt helpen mee bij het verpakken en etiketteren. In samenwerking met lokale zorgorganisaties krijgen zij een warme plek in het brouwverhaal.
- Erfgoed in beweging – De brouwerij is gevestigd in de Ruisbroekmolen, een parel van een gebouw uit 1740 dat dankzij een recent project met de Gemeente Bierbeek en Erfgoed Vlaams-Brabant nieuw leven zal ingeblazen krijgen.
- Gemeenschapsvorming –Van open brouwerijdagen tot dektafels en festivals: hier wordt bier een excuus om buren samen te brengen en vooral: samen te laten leven.
- Participatief brouwen – De Dorpsbrouwerij wil vier vaste bieren op de kaart zetten. Zo kon elk van de vier deelgemeenten van Bierbeek haar eigen bier kiezen. Onlangs was Opvelp aan de beurt. De Dorpsbrouwers kregen als challenge: “Maak een Witbier met als basisingrediënt natuurlijke Opvelpse tarwe”. Het ene team koos vooral voor 'paradijselijke' citrusachtige hoppen, het andere voor extra kruidig om de typische frisheid van een witbier te bereiken en het laatste team ging voor een krachtig aroma door extra veel tarwe en een 'verrassend' ingrediënt te gebruiken. Drie recepten, één stemronde, 342 stemmen, en voilà: een fris witbier met paradijselijke hoppen.
Zelfs Keizer Karel zou het niet meer aandurven om dit bier in de beek te gieten!